Terapia hormonalna raka prostaty

Co to jest terapia hormonalna w przypadku raka prostaty?

W terapii hormonalnej raka prostaty, uzależnienie raka prostaty od androgenów jest wykorzystywane do celów terapeutycznych. Androgeny, takie jak Testosteron to męskie hormony płciowe, które są produkowane w jądrach i, w niewielkim stopniu, w nadnerczach. Między innymi prowadzą do wzrostu i namnażania komórek raka prostaty.

Terapia hormonalna jest dokładniej hormonalną terapią odstawienną, w której bodziec wzrostu dla komórek nowotworowych jest redukowany poprzez hamowanie uwalniania hormonów. Terapia hormonalna jest również znana jako kastracja chemiczna, ponieważ ma taki sam efekt jak kastracja poprzez chirurgiczne usunięcie obu jąder. W terapii hormonalnej stosuje się różne składniki aktywne, które interweniują w różnych punktach procesu uwalniania androgenu.

Przeczytaj więcej na ten temat pod adresem: Rak prostaty

Dla kogo jest odpowiednia terapia hormonalna?

Terapia raka prostaty dzieli się na leczniczą, czyli leczniczą, leczniczą oraz paliatywną, czyli kojącą.

Radykalne usunięcie prostaty jest częścią terapii leczniczej (Prostatektomia) z usunięciem węzłów chłonnych, które w razie potrzeby można uzupełnić promieniowaniem. Alternatywnie napromieniowanie może odbywać się z zewnątrz. Te dwie opcje leczenia są równoważne.

Terapia hormonalna jest prowadzona zarówno leczniczo, jak i paliatywnie. W ramach terapii leczniczej oprócz zewnętrznego napromieniania stosuje się terapię hormonalną. Może pomóc poprawić wyniki radioterapii raka prostaty.

Jeśli zostanie podjęta decyzja przeciwko terapii leczniczej lub jeśli obecne są odległe przerzuty, terapia hormonalna jest stosowana jako część koncepcji terapii paliatywnej. Jako alternatywę dla terapii hormonalnej, koncepcja uważnego czekania może być stosowana jako część podejścia paliatywnego. Oznacza to, że postęp guza obserwuje się tylko do pojawienia się objawów.

Przeczytaj więcej na ten temat pod adresem: Leczenie raka prostaty

Jakie hormony są używane?

Ściśle mówiąc, nie stosuje się żadnych hormonów. Stosuje się leki, które działają jak określone hormony.
Regularne uwalnianie testosteronu działa w następujący sposób. W części międzymózgowia (Podwzgórze) uwalniany jest hormon uwalniający hormon luteinizujący (LH-RH lub GnRH). Prowadzi to do przysadki mózgowej (Przysadka mózgowa) do uwalniania hormonu luteinizującego (LH). Z kolei LH prowadzi do produkcji testosteronu androgenowego w jądrach. Testosteron spowalnia uwalnianie LH poprzez mechanizm sprzężenia zwrotnego.

Leki stosowane w terapii hormonalnej raka prostaty dzielą się na różne grupy w zależności od miejsca ich działania. To są:

  • Analogi LH-RH

  • Antagoniści LH-RH

  • Antyandrogeny

  • bezpośrednie inhibitory syntezy testosteronu

Możliwe jest również połączenie kilku leków z różnych grup.

Leki stosowane w terapii hormonalnej można podawać w sposób przerywany lub ciągły. Przy ciągłym leczeniu pacjenci otrzymują lek na stałe. W leczeniu przerywanym terapię prowadzi się do momentu, gdy wartość kontrolna (wartość PSA) spadnie poniżej określonej dolnej granicy. Terapia jest teraz wstrzymana, aż wartość kontrolna ponownie przekroczy górną granicę. Zaletą leczenia przerywanego jest z jednej strony rzadsze występowanie skutków ubocznych i dłuższy czas trwania leczenia do wystąpienia oporności na kastrację.

Analogi LH-RH

Analogi LH-RH, zwane także agonistami LH-RH, działają jak same LH-RH i prowadzą do uwolnienia LH w przysadce mózgowej. To z kolei prowadzi do wzrostu produkcji testosteronu w jądrach. Ten początkowy wzrost poziomu testosteronu jest znany jako zjawisko zaostrzenia. Długotrwała stymulacja zmniejsza liczbę receptorów LH-RH przysadki mózgowej i prowadzi do niewrażliwości na LH-RH. W rezultacie poziom testosteronu również spada, a komórki nowotworowe tracą swój bodziec wzrostowy.

Analogi LH-RH stosuje się w postaci zastrzyków typu depot do mięśnia lub pod skórę.

Antagoniści LH-RH

Antagoniści LH-RH działają przeciwnie do LH-RH. Blokują receptor LH-RH w przysadce mózgowej. W rezultacie uwalniane jest mniej LH i mniej androgenów jest wytwarzanych w jądrach. Spowolnienie wzrostu komórek raka prostaty.

W przeciwieństwie do analogów LH-RH, antagoniści LH-RH początkowo nie mają podwyższonych stężeń testosteronu.

Antagoniści LH-RH są również podawani w postaci strzykawek typu depot.

Antyandrogeny

Antyandrogeny, zwane również antagonistami receptorów androgenowych, mają podobną budowę do samych androgenów i mogą blokować receptory androgenowe na komórkach raka prostaty, uniemożliwiając w ten sposób miejscowe działanie hormonu. Antyandrogeny również w niewielkim stopniu hamują uwalnianie LH z przysadki mózgowej, a co za tym idzie również obniżają wydzielanie testosteronu.

Często są używane w połączeniu z analogami LH-RH. Ta kombinacja nazywa się całkowitym blokiem androgenów. Jest to szczególnie pomocne na początku terapii w celu zmniejszenia początkowego wzrostu androgenów w analogach LH-RH

Antyandrogeny są przyjmowane w postaci tabletek. Nowsze substancje z tej grupy składników aktywnych są nadal skuteczne nawet po uodpornieniu się guza na kastrację, czyli terapia hormonalna nie przynosi efektu.

Jakie są skutki uboczne terapii hormonalnej?

Skutki uboczne terapii hormonalnej raka prostaty można podsumować terminem zespół odstawienia androgenów. Można je wytłumaczyć brakiem działania testosteronu.

Skutki uboczne obejmują:

  • Uderzenia gorąca i poty

  • Strata libido

  • Zaburzenie erekcji

  • Powiększenie gruczołu sutkowego (Ginekomastia)

  • Przybranie na wadze

  • Rozpad mięśni

  • Zmiany metaboliczne z podwyższonym ryzykiem cukrzycy i chorób serca

  • niedokrwistość

  • Osteoporoza ze zwiększonym ryzykiem złamań

Ze względu na szeroki wachlarz działań niepożądanych, pacjent powinien zostać szczegółowo poinformowany o tych działaniach niepożądanych przed rozpoczęciem terapii hormonalnej i poinformowany o alternatywnych możliwościach leczenia.

Ryzyko raka jelita grubego w wyniku terapii hormonalnej

Badanie opublikowane w 2010 roku wykazało, że terapia hormonalna raka prostaty zwiększa ryzyko raka okrężnicy u badanych pacjentów o 30-40%. Badanie wykazało również, że im dłuższa terapia hormonalna, tym większe ryzyko.

Jakich sukcesów można się spodziewać po terapii hormonalnej?

Jeśli terapia hormonalna jest stosowana w raku prostaty jako uzupełnienie terapii leczniczej, celem jest zwiększenie skuteczności promieniowania.

W kontekście terapii paliatywnej głównym celem jest zastosowanie terapii hormonalnej w celu opóźnienia postępu choroby i wzrostu guza. Ponadto powikłaniom można zapobiegać stosując terapię hormonalną i łagodzić objawy spowodowane przerzutami.

Jakie są koszty terapii hormonalnej?

Nie ma szczegółowych informacji na temat kosztów terapii hormonalnej raka prostaty. To, czy koszty takiej terapii są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym, różni się w zależności od ubezpieczenia zdrowotnego.

Jakie są alternatywy dla terapii hormonalnej?

Alternatywą dla terapii hormonalnej jest chirurgiczne usunięcie obu jąder (kastracja). Operacja powoduje również zmniejszenie produkcji testosteronu, ponieważ główne miejsce produkcji testosteronu zostaje usunięte. Jednak usuwanie jąder jest bardzo rzadko wykonywane.

W kontekście terapii paliatywnej koncepcja „uważnego czekania” jest alternatywą dla terapii hormonalnej. Oznacza to, że progresję guza można monitorować jedynie poprzez regularne kontrole, aż do pojawienia się objawów. Te dolegliwości są następnie leczone objawowo. Zaletą tej terapii jest to, że można uniknąć skutków ubocznych terapii hormonalnej, aw najlepszym przypadku zachować jakość życia. Jednak może istnieć niezrozumienie zagrożenia, jakie stanowi rak.

Jaka jest oczekiwana długość życia podczas terapii hormonalnej?

Jeśli terapia hormonalna jest prowadzona w ramach terapii leczniczej, rak prostaty jest nadal uleczalny. Jeśli jednak guz już się rozprzestrzenił i utworzył odległe przerzuty, nie jest już uważany za uleczalny. W takim przypadku terapia hormonalna jest prowadzona jako terapia paliatywna. Oczekiwana długość życia różni się w zależności od stopnia złośliwości guza i miejsca przerzutów. Pomimo odległych przerzutów oczekiwana długość życia może wynosić kilka lat.

Przeczytaj więcej na ten temat pod adresem: Oczekiwana długość życia w raku prostaty

Czas trwania terapii hormonalnej

Hormonalną terapię raka prostaty należy kontynuować tak długo, jak długo jest skuteczna. W większości przypadków po około dwóch latach guz uodparnia się na lek i terapia nie jest już skuteczna. Guz może nadal rosnąć pomimo bardzo niskiego poziomu testosteronu. Na tym etapie rak prostaty nazywany jest odpornym na kastrację. Pozostaje możliwość leczenia nowszymi substancjami z klasy antyandrogenów lub chemioterapią, które są nadal skuteczne nawet w przypadku oporności.